Bitwa Warszawska 1920

100 lat temu, czyli 13 sierpnia 1920 r. rozpoczęła się Bitwa Warszawska. Cud nad Wisłą był kulminacyjnym momentem trwającej od ponad roku wojny polsko-bolszewickiej. Dzięki zwycięstwu nad bolszewikami, Polska stworzyła podstawy swojej niepodległości, która przetrwała przez następne 20 lat.

W 2020 r. obchodzimy 100. rocznicę jednej z najważniejszych bitew w historii Polski. Wojsko odradzającego się Państwa Polskiego pokonało Armię Czerwoną pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego. Bitwa Warszawska trwała od 13 do 25 sierpnia. Na pamiątkę sierpniowej victorii, 15 sierpnia obchodzimy święto Wojska Polskiego.

Pierwsza faza obrony Warszawy trwała od 13 do 16 sierpnia. Walki koncentrowały się w rejonie Radzymina i Ossowa na Froncie Północnym. Polskimi siłami dowodził generał Józef Haller. Tymczasem po drugiej stronie frontu, Michaił Tuchaczewski obiecał swoim żołnierzom 40 tys. rubli oraz swobodę w rabunku polskiej stolicy przez 3 dni.

Sytuacja militarna polskich wojsk nie była korzystna. Od momentu wybuchu wojny, armia polska wycofywała się na całym froncie pod naciskiem bolszewików. Na nic zdały się plany zatrzymania naporu sowietów na linii Bugu. 2 sierpnia upadła twierdza Brześć.

Polacy musieli szybko znaleźć sposób na zatrzymanie bolszewików. W przeciwnym wypadku rewolucja komunistyczna rozlałaby się na całą Polskę i być może Europę. W Sztabie Generalnym rozpoczęły się pracę nad planem kontrofensywy. Głównym autorem nowego manewru Wojska Polskiego był generał Tadeusz Rozwadowski.

Ostateczne zdanie zależało jednak do Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego, który podpisał decyzję o przeprowadzeniu kontrataku oraz wziął na siebie pełną odpowiedzialność za jego realizację oraz ewentualne skutki.

Manewr, który zapewnił zwycięstwo nad bolszewikami, zakładał uderzenie na tylne część sił wroga znad Wieprza. Jednocześnie główne siły bolszewików miały być związane na przedpolach Warszawy. Józef Piłsudski opuścił stolicę, aby poprowadzić kontrofensywę znad Wieprza.

W skład grupy manewrowej dowodzonej przez Piłsudskiego wchodziło pięć dywizji piechoty oraz brygada kawalerii. Atak rozpoczął się wraz z nadejściem 16 sierpnia. Grupa manewrowa rozbiła siły bolszewickie w okolicach Cycowa i Kocka i rozpoczęła natarcie na tyły Armii Czerwonej. Kontrofensywa okazała się sukcesem. Bolszewicy musieli uciekać w popłochu w kierunku wschodnim.

Konsekwencją polskiego zwycięstwa było zawieszenie broni z dnia 12 października 1920 r. 18 marca 1921 r. w Rydze podpisano traktat pokojowy, który ustanowił stałą granicę polsko-radziecką. Nowo wytoczona granica przetrwała do 17 września 1939 r., czyli agresji sowieckiej na Polskę.

Cud nad Wisłą do dzisiaj pozostaje jednym z największych triumfów polskiego oręża w historii. Po 123 latach zaborów udało się obronić odzyskaną niepodległość oraz stworzyć podstawy państwa, które przetrwało do wybuchu II wojny światowej.